SỞ CHỈ HUY KHO HÀNG, KHO XĂNG TUYẾN ĐƯỜNG HỒ CHÍ MINH LỊCH SỬ

Khu di tích lịch sử Sở chỉ huy kho hàng, kho xăng Hóa Thanh - Hóa Tiến thuộc địa phận huyện Minh Hóa nằm trong hệ thống di tích trên tuyến đường 12A, 15 thuộc hệ thống đường Hồ Chí Minh ở Quảng Bình.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, các hang động ở các xã Hóa Thanh - Hóa Tiến nằm trên tuyến vận tải chiến lược đường 12A, 15 là những hang động lớn, đẹp, kín đáo, đảm bảo an toàn đủ chỗ cho cả trung đoàn trú quân thuận lợi cho việc cất giấu hàng hoá.

Theo Quyết định của Bộ Quốc phòng, ngày 3 tháng 4 năm 1965, phát triển tuyến chi viện chiến lược từ thô sơ lên cơ giới, phục vụ quyết tâm chiến lược của Trung ương, Sở chỉ huy Bộ Tư lệnh 559 đã được chuyển ra nơi sát tuyến, tập kết đóng quân, chỉ huy toàn tuyến nơi địch đánh phá ác liệt nhất, nơi giao điểm trục dọc, trục ngang nối Đông - Tây Trường Sơn; Bộ chỉ huy 559 đã chọn các hang động Hóa Thanh - Hóa Tiến làm nơi đặt chỉ huy sở, các kho hàng, kho xăng, xây dựng công sự vững chắc, bám trụ tuyến đường, trực tiếp chỉ huy vận tải chi viện cho chiến trường miền Nam - Lào - Campuchia

Tại khu vực hang động Hóa Tiến có 9 hang đá lớn phân bố rải dọc các lèn núi đá cách nhau 1,2 km. Trung tâm Sở chỉ huy cơ bản đóng trong hang đá lớn nhất. Từ sở chỉ huy này, đã có những cuộc họp quan trọng đầu tiên của Đảng uỷ và Bộ Tư lệnh chuẩn bị triển khai thế trận cầu đường, vận chuyển, đánh địch bằng không quân, mở chiến dịch mùa khô 1965-1966, thực hành nhiệm vụ chi viện chiến lược cho các hướng chiến trường. Từ Sở chỉ huy cơ bản này, Bộ Tư lệnh 559 đã bám trụ kiên cường, vượt qua muôn vàn thử thách nghiệt ngã của điều kiện tự nhiên để chỉ đạo vận tải, chuyển quân, chuyển thương binh, chuyển công văn v.v... Và làm việc với Quân uỷ TW với các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào thăm và việc chỉ đạo hoạt động của các chiến trường.

Trong 9 hang ở Hóa Tiến có hang được dùng làm nơi điều trị thương binh. Bộ đội Quân y tiểu đoàn 14 đơn vị anh hùng (tuyên dương năm 1976) đã cứu chữa kịp thời cho thương binh và thành công trong nhiều ca hiểm nghèo. Có hai bác sĩ được phong tặng danh hiệu anh hùng là bác sĩ Tạ Lưu và Lê Xuân Đính.

Tại xã Hóa Thanh (Minh Hóa) có một hang tương đối rộng là nơi Bộ chỉ huy đặt làm sở chỉ huy tiền phương của hậu cần vận tải. Bên cạnh có một hang vừa và nhỏ vừa là trạm vận hành đường ống xăng dầu đầu tiên, mở đầu cho một giai đoạn chuẩn bị triển khai hệ thống đường ống xăng dầu vượt Trường sơn phục vụ các hướng chiến trường. Theo trục đường 15 từ km 473 và phía Nam, 2 bên đường có dãy núi đá nhiều lèn, hang đá là nơi dùng làm hệ thống kho dã chiến, kho trung chuyển (kho quân giới, kho vật tư xen nơi cất giấu xe) của đại đội xe chỉ huy Bộ Tư lệnh Trường Sơn.

Dọc bìa rừng vào lèn đá từ km 474-475 trở vào là nơi đóng quân, điểm tập kết của các đoàn xe, các đơn vị thanh niên xung phong đảm bảo giao thông liên tục đường 12A,15; những tiểu đoàn xe 51, 52, 53, 54... với đội hình lớn mang tên ''Ngọn đèn xanh Bác Hồ''. Mỗi tiểu đoàn có 144 xe chất đầy hàng vượt đỉnh Trường Sơn qua Cổng Trời, đèo Mụ Giạ vào các hướng chiến trường. Các tiểu đoàn pháo cao xạ 14, 7, 8, 9 và các đại đội 12 ly 7 cũng từng chốt giữ các trọng điểm bảo vệ cho các chuyến xe hàng ra tiền tuyến.

Ngày nay, các hang động ở Hóa Thanh, Hóa Tiến đã được xếp hạng di tích Quốc gia thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh. Các điểm di tích đã được dựng bia biển bằng chất liệu đá, cụm tượng đài hoành tráng tạo nên điểm nhấn và sự gợi cảm bằng chất liệu khác nhau như chất liệu đá, xi măng cốt thép.

Đến vời núi rừng Trường Sơn, nơi có đường mòn Hồ Chí Minh, nơi có các điểm di tích như các hang động Hóa Thanh, Hóa Tiến để chiêm ngưỡng cảnh thiên nhiên kỳ thú để thăm lại nơi mà trước đây bộ đội TNXP Trường Sơn đã từng sống, chiến đấu anh dũng kiên cường và góp phần làm nên chiến công vĩ đại của dân tộc ta trong thế kỷ XX.

Nguồn Quảng Bình - Ẩn tích thời gian - 2009